Het ervaren van stress is voor ons mensen een bekend fenomeen. Het zal je niet verbazen dat dieren net zo goed stress kunnen hebben. Zo ook onze honden. Hoe herken je dat je dier gestrest is? Wat zijn eventuele oorzaken voor stress bij honden en het belangrijkst, wat kun jij als hondenbaasje doen om jouw dier zo goed mogelijk te ondersteunen?
Wat is stress?
Een beetje stress ervaren is nooit een probleem. Sterker nog, het is een volkomen natuurlijk proces met een belangrijke functie. Stress zorgt ervoor dat lichaam en geest “aan” gaan. Dit wordt in het lichaam geregeld door de stoffen adrenaline en cortisol. Het resultaat is dat spieren zich aanspannen zodat er snel gereageerd kan worden en de geest alerter wordt zodat een situatie direct op waarde kan worden geschat en er adequaat kan worden gereageerd. Erg handig als je ineens in een gevaarlijke situatie belandt.
Is de gevaarlijke situatie voorbij dan ebt ook de stressreactie weer weg. Nu kan het zijn dat deze reactie niet weggaat en dan wordt stress chronisch. In dat geval is het raadzaam een dierenarts te raadplegen aangezien de effecten van een constante stressreactie, zoals hoge bloeddruk en hartslag schadelijk kunnen zijn voor de hond. Daarnaast kan een gedragsdeskundige helpen bij het reguleren van gedrag en desensitisatie om ervoor te zorgen dat dezelfde prikkel anders gaat worden ervaren.
Lichaamstaal – Gestresste hond
Onze honden kunnen helaas niet praten en ons vertellen wat ze voelen en denken. Ze communiceren vooral met lichaamstaal. Deze signalen zijn voor ons als baasjes lang niet altijd gemakkelijk te herkennen, terwijl dit onmisbare informatie geeft over het welzijn van je dier. Stresssignalen van een hond; zo zien ze eruit:
- – Blaffen: Het eerste signaal is meteen de duidelijkste communicatie en niet zozeer lichaamstaal. Overmatig blaffen heeft altijd een reden en kan dus ook een uiting van stress zijn;
- – Hijgen; een zware, versnelde ademhaling;
- – Gapen;
- – Piepen;
- – Beven, trillen en bibberen;
- – Hond wil zich verstoppen/schuilen;
- – Tongelen, kwijlen en smakken;
- – Overmatig likken of wassen;
- – Krabben en bijten;
- – Niet willen eten en/of drinken, of juist gehaast eten en/of drinken;
- – Maag-darmproblemen;
- – Onrust;
- – Lusteloosheid, geen energie;
- – Herhalend gedrag, zoals heen en weer lopen bijvoorbeeld;
- – Opgetrokken lippen, grommen;
- – Gespannen oorstand (plat naar achteren gedraaid);
- – Staart tussen de benen, of juist stijve staarthouding;
- – Steun zoeken;
- – Probleemgedrag, zoals agressie.
Bij langaanhoudende stress (chronisch) kan een verslechterde vacht- en algehele lichaamsconditie optreden.
Oorzaken van stress bij honden
De aanleiding waarom je hond stress ervaart is erg uiteenlopend, maar in het algemeen kan gesteld worden dat ze last kunnen hebben van grote veranderingen, het ontbreken van routine, verveling of gebrek aan aandacht, overprikkeling (geluid, drukte, veel indrukken), de stemming van andere huisgenoten en trauma.
Wat jij kunt doen
Een hond die stress ervaart wil maar één ding. Hier vanaf komen en weer in balans (= zich prettig voelen) zijn. Al het gedrag dat het dier laat zien is bedoeld om dat te bereiken. Belangrijk is dat je als baasje niet boos wordt of geïrriteerd raakt. Dit verhoogt de stress alleen maar omdat het dier zich dan niet kan/mag uiten. En dit is nu juist zo nodig om de stressvolle situatie het hoofd te kunnen bieden.
Probeer vervolgens te achterhalen wat de eventuele oorzaak is van de ontstane stress. Is er een manier om die oorzaak weg te nemen? Voor een veel herrie makende stofzuiger of een nieuwe stoel in de woonkamer, bijvoorbeeld, zijn makkelijk oplossingen te vinden. Bij onduidelijkheid wat de eventuele oorzaak is, kan het helpen je hond goed te monitoren en bij te houden wanneer welk gedrag optreedt. Dit kan tot belangrijke inzichten leiden! Ook inzichten op basis waarvan je dierenarts en/of gedragsdeskundige aan de slag kan.
In het algemeen geldt dat een hond opknapt van voldoende fysieke en mentale uitdaging. Maar op tijd rust inlassen is net zo belangrijk. Een goede wandeling en even lekker spelen kan enorm helpen om stress te reduceren, maar ga niet te ver. Laat je dier altijd goed uitrusten. Wat daarnaast helpt is routine. Je hond op vaste tijden voeren en uitlaten geeft houvast. Ook voor jou!
Het uit de weg gaan van de stressvolle situatie helpt natuurlijk ook, maar is niet altijd haalbaar. Is je hond bang van het geluid van een grasmaaier dan kun je daar nog wel een mouw aanpassen. Ervaart je dier stress van de langsrijdende auto’s bij je huis, dan wordt het vermijden een stuk lastiger en ook onwenselijk.
Hulp nodig?
Kom je er niet uit? Is er onduidelijkheid met betrekking tot de oorzaak van stress bij je hond, is de stress inmiddels chronisch geworden of wil je je hond gaan trainen met het reguleren van gedrag en desensitisatie? Ik help je graag.
Ook voor gerichte hulp bij stress ontstaan door vuurwerk of onweer bijvoorbeeld kan gedragstherapie ondersteunend zijn. Schroom niet om hulp in te roepen!
